Deze ‘onderbenutte’ vissoorten worden door de Nederlandse Noordzeevisserij regelmatig teruggegooid omdat ze weinig geld opbrengen. Het gaat goed met deze visbestanden, waardoor ze niet meer in het rood staan. Koop ze gerust! Good Fish Foundation promoot vooral de schar, grauwe poon en steenbolk.
Limanda limanda
Schar komt alleen voor in Europese wateren en leeft van de Witte Zee tot aan Frankrijk. De schar behoort tot de grote groep platvissen die de ogen aan de rechterkant hebben. Deze “oogzijde” van de schar is lichtbruin tot grijsbruin van kleur, met kleine roestbruinige stipjes. Schar brengt weinig op op de visafslag. Het is de meest teruggegooide vis in de Noordzee: meer dan 90 % van de gevangen schar wordt teruggegooid, bijna 35 duizend ton per jaar! Dit terwijl het een heerlijk visje is, minstens zo lekker als de schol.
Trisopterus luscus
Steenbolk is directe familie van de kabeljauw, net als wijting, pollak, koolvis en schelvis. De steenbolk leeft in groepen, dicht bij de bodem en eet kleine bodemdieren, zoals wormen, kreeftjes en mosselen. Soms eet hij ook vis. Jonge steenbolken zwemmen vaak in grote scholen. Het is een kleine en kortlevende kabeljauwachtige en wordt niet groter dan 46 cm en niet ouder dan 3 jaar. Steenbolken vind je vaak bij wrakken. Een groot deel van de gevangen steenbolk wordt teruggegooid.
Eutrigla gurnardus
Grauwe poon is de meest voorkomende poonsoort in de Noordzee, maar is nauwelijks van commercieel belang. De vissen hebben vleugelvormige borstvinnen en drie losse, beweeglijke vinstralen waarmee ze over de bodem kunnen “lopen”. In de zomer komt deze vis in enorme aantallen voor in de ondiepe wateren van de zuidelijke Noordzee. Daar wordt deze vis bijgevangen in de visserij op schol en tong. Meer dan 70% van de grauwe poon wordt teruggegooid, ca. 5300 ton.
Het gaat ook goed met deze soorten in de Noordzee. Ze worden ook in de Noordzee gevangen, maar ze vinden vaak niet hun weg naar de Nederlandse markt. Ook een prima koop!
Platichthys flesus
Bot is bijvangst in de visserij op tong en schol. Het bestand van deze minder bekende vissoort staat niet onder druk. De soort komt veel voor in het zoute water van de zuidoostelijke Noordzee. Bijzonder is dat de soort ook in brak en zoet water kan leven, zoals in de mondingen van rivieren of het IJsselmeer. Bot heeft een dofbruine, grijsachtige of dofgroene bovenkant, soms met oranje spikkels. Bot lijkt op schol maar heeft minder opvallende oranje vlekken. In Scandinavië staat bot al geregeld op het menu. Net als schar is deze smakelijke platvis een goed alternatief voor andere platvissoorten.
Merluccius merluccius
De heekfamilie is nauw verwant aan de kabeljauwen. Er bestaan wel 13 heeksoorten. Overdag leeft heek dicht bij de bodem. ‘s Nachts jagen ze in hogere deel n van de waterkolom. Hij wordt doorgaans niet groter dan 140 cm en 15 kg zwaar. Heek is vooral bekend in Zuid Europa. Door de Spanjaarden en Portugezen wordt gericht op heek gevist. Heek is een redelijk onbekende soort voor de Noordzee, maar komst steeds meer voor. In de Noordzee wordt niet gericht op heek gevist. Zeker het proberen waard!
Pollachius virens
Zwarte koolvis is een witvis en directe familie van de kabeljauw. Er zijn twee soorten die veel op elkaar lijken: zwarte en witte koolvis. Zwarte koolvis wordt ook wel gewoon koolvis genoemd. Deze vis kan 130 cm lang en 25 tot 30 jaar oud worden. De witte koolvis kan evengroot worden als zijn zwarte soortgenoot, maar wordt met ongeveer acht jaar veel minder oud. De koolvis die in Nederland het meest wordt gegeten is een andere soort: de Alaska koolvis. Deze vis zit vaak verwerkt in producten zoals vissticks of surimi. Koolvis wordt vrijwel nooit als filet gegeten, maar dit is zeker het proberen waard!
Cancer pagurus
Noordzeekrab is algemeen langs de kusten van de noordoost Atlantische Oceaan en de Noordzee en komt voor tot 300 meter diepte. De krab leeft vooral op rotsen, stenen en wrakken. Deze krab wordt bijgevangen in de bodemvisserij. Ondanks dat het een grote, stevig gebouwde krab is, overleeft een groot deel van de krabben teruggooi in zee niet. De meeste delen van de krab kunnen gegeten worden, maar vaak worden alleen de scharen verkocht, die in sommige landen als een echte lekkernij worden beschouwd.
Glyptocephalus cynoglossus
Witje, ook wel hondstong genoemd, is een vrij onbekende platvissoort die als bijvangst in diverse bodemvisserijen wordt gevangen. De vis kan 60 cm lang en 2,5 kg zwaar worden. Witjes zijn vrij dun en hebben een kleine kop met de ogen op de rechterzijde. Ze komen vooral voor in de diepere delen van de Noordzee.
Chelon labrosus
Harder wordt actief bevist met een staandwant of bijgevangen in de boomkor- en bordenvisserij. Deze laatste vangstmethode is onselectief en heeft veel ondermaatse vis en ongewenste soorten als bijvangst. Over de status en ontwikkeling van het harderbestand in de Noordzee is weinig bekend. Maar omdat er weinig gericht op harder wordt gevist, is van overbevissing waarschijnlijk geen sprake. Er is momenteel geen gemeenschappelijk beheer voor harder in Europese wateren. Aangezien er weinig gericht op gevist wordt, is dit geen urgent probleem. Harder is een veelzijdige vis met grote filets. Ook lekker om saté van te maken.
Melanogrammus aeglefinus
Het schelvisbestand in de Noordzee en het Skagerrak staat er goed voor en is ruim binnen biologisch veilige grenzen. De visserijsterfte is onder het voorzorgsniveau en het bestand wordt niet overbevist. De schelvisvisserij in de Noordzee en het Skagerrak wordt gezamenlijk beheerd door de EU en Noorwegen. In 2008 trad een beheerplan in werking. Hierin zijn vangstafspraken gemaakt. Schelvis is te vergelijken met kabeljauw en kan op dezelfde manieren worden bereid.
Sepia officinalis
Over de zeekat ofwel sepia is erg weinig bekend. De beperkte data wijzen 
op een daling van het bestand. De zeekat heeft een korte levenscyclus en groeit snel. Zeekat wordt onder andere bijgevangen in de fuikenvisserij op kreeft. De meeste mensen zullen de zeekat kennen van de rugschilden die in kanariekooitjes hangen. Je kan zeekat bakken, maar ook koud garen.
Koop onderstaande vissen liever niet. Deze vissen worden ook bijgevangen, maar krijgen een rode beoordeling omdat er iets mee is. Bijvoorbeeld omdat het visbestand onder druk staat of er zijn geen bijvangstgegevens bekend. Meer informatie over deze soorten is te vinden op de VISwijzer.
